Do inicjatywy dołączyły już Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego oraz Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, które wspólnie z ZPPP apelują do rządu o zmianę przepisów. Podkreślają, że ich celem nie jest jedynie wprowadzenie nowych regulacji, ale przede wszystkim rozpoczęcie szerokiej debaty społecznej na temat skutków nawet minimalnej ilości alkoholu w organizmie kierowców.
– Obecnie trwają konsultacje publiczne w sprawie wprowadzenia limitu 0,0 promila dla młodych kierowców. To dobra okazja, aby rozszerzyć ten przepis na wszystkich uczestników ruchu drogowego – tłumaczy Bartłomiej Morzycki, dyrektor generalny ZPPP – Browary Polskie.
Eksperci zwracają uwagę, że jednoznaczny przekaz dotyczący całkowitego zakazu prowadzenia pojazdów po alkoholu uprości interpretację prawa i pomoże wyeliminować niebezpieczne sytuacje na drogach.
Statystyki alarmują – wciąż zbyt wielu nietrzeźwych kierowców
Dane Komendy Głównej Policji pokazują, że w 2024 roku zatrzymano ponad 92,3 tys. kierowców prowadzących pod wpływem alkoholu. To co prawda o 3,5 proc. mniej niż rok wcześniej, ale nadal stanowi poważne zagrożenie. W tym samym czasie odnotowano ponad 1,2 tys. wypadków spowodowanych przez osoby, które spożyły alkohol przed jazdą.
Jak podkreśla Dorota Olszewska, prezeska Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego, część kierowców nie zdaje sobie sprawy, że nawet minimalne stężenie alkoholu może wpływać na percepcję i zdolność do bezpiecznej jazdy.
– Obowiązujący limit 0,2 promila bywa traktowany jako przyzwolenie na wypicie niewielkiej ilości alkoholu. Kierowcy często kierują się błędnymi przekonaniami, że wystarczy odczekać kilka godzin, wypić kawę czy zjeść posiłek, aby alkohol zniknął z organizmu – mówi Olszewska.
Wzorce z Europy – jak wyglądają regulacje w innych krajach?
Obowiązujące w Polsce 0,2 promila to jeden z najniższych dopuszczalnych limitów alkoholu we krwi w Europie. W Czechach, Słowacji, Rumunii i na Węgrzech obowiązuje całkowity zakaz prowadzenia po spożyciu alkoholu. W innych krajach limit wynosi zazwyczaj 0,5 promila, choć dla kierowców zawodowych i początkujących często jest on obniżony do 0,0 promila.
W Polsce podobne rozwiązanie ma zostać wprowadzone dla młodych kierowców. Zdaniem ekspertów ujednolicenie przepisów dla wszystkich kierujących pojazdami byłoby kolejnym krokiem w stronę poprawy bezpieczeństwa na drogach.
– Jeśli młodzi kierowcy będą od początku edukowani w duchu zerowej tolerancji dla alkoholu za kierownicą, powinno to obowiązywać ich także w dorosłym życiu – podkreśla Morzycki.
Mit „wczorajszego kierowcy” – nieświadome ryzyko
Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja osób, które prowadzą pojazdy dzień po spożyciu alkoholu, sądząc, że są już trzeźwe. W wielu przypadkach kierowcy nie mają świadomości, że stężenie alkoholu w ich organizmie nadal przekracza dopuszczalny limit.
– Zerowy limit alkoholu sprawi, że osoby te będą bardziej ostrożne i zwrócą większą uwagę na to, czy rzeczywiście mogą bezpiecznie prowadzić – ocenia Tomasz Zagajewski, prezes Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
Alkohol a zdolność do prowadzenia – naukowe fakty
Badania jednoznacznie pokazują, że nawet niewielka ilość alkoholu wpływa na zdolności psychomotoryczne kierowcy. Nawet 0,2 promila może powodować:
- Obniżenie koncentracji,
- Zaburzenia oceny odległości,
- Opóźnioną reakcję na sytuacje na drodze,
- Zwiększoną skłonność do ryzykownych zachowań.
Według raportu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, osoby poniżej 20. roku życia mają trzy do pięciu razy większe ryzyko wypadku przy takim samym poziomie alkoholu we krwi niż kierowcy powyżej 30 lat.
„Wizja zero” – dążenie do całkowitego wyeliminowania ofiar wypadków
Inicjatywa ZPPP wpisuje się w unijną strategię poprawy bezpieczeństwa drogowego. Celem Komisji Europejskiej jest ograniczenie liczby śmiertelnych ofiar wypadków o 50 proc. do 2030 roku, a do 2050 roku osiągnięcie poziomu zero ofiar („wizja zero”).
W 2023 roku w UE w wypadkach drogowych zginęło około 20,4 tys. osób. Polska, obok Belgii, Czech, Danii i Węgier, znajduje się w grupie krajów, które wykazują największe postępy w zmniejszaniu liczby ofiar.
Propozycja obniżenia dopuszczalnego limitu alkoholu dla kierowców do 0,0 promila ma na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach i wyeliminowanie sytuacji, w których kierowcy próbują balansować na granicy obowiązującego limitu. Inicjatorzy podkreślają, że jednoznaczne przepisy ułatwią egzekwowanie prawa i zwiększą świadomość społeczną w zakresie wpływu alkoholu na zdolność prowadzenia pojazdów.
Trwające obecnie konsultacje publiczne mogą przesądzić o przyszłości tej propozycji. Eksperci zgodnie podkreślają, że wprowadzenie zerowego limitu byłoby istotnym krokiem w kierunku poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce.
